25 Eylül 2019 Çarşamba

On 06:11:00 by Gülten İşcimen in    No comments


NEFESİNİZİ KESECEK OLAĞANÜSTÜ BİR ŞEHİR

Kharkiv, Ukrayna kültürünü yansıtan en önemli şehirlerden biridir. Kharkov ya da Harkov olarak da bilinen şehir özellikle gece hayatı ve eğlenceli mekanları ile öne çıkmaktadır. Ancak Kharkiv, bu kadar basite indirgenecek bir şehir değildir. Doğal, kültürel ve tarihi dokusu da son derece dikkat çekici olan Şehir’de, özellikle tarihi ve turistik anlamda büyük değer taşıyan yapılar, anıtlar, eserler ve yeşil alanlar bulunmaktadır. 



Ukrayna için büyük önem taşıyan şehir ülkenin önemli endüstriyel ve turistik yatırımlarını barındıran büyük bir merkezdir. Dört imparatorluğa ev sahipliği yapmış bir şehirde bunların olması çok normaldir. Şehrin zaman zaman Orta Çağ’a kadar giden eski mimarisi korunmaya çalışılmış, bazıları yeniden yapılmış veya restore edilmiştir. 


Şehri tanıyalım

Harkiv, Kharkov veya Harkov olarak da bilinen Kharkiv, Ukrayna‘nın ikinci büyük şehridir.  Şehrin Kharkiv (Харків) olan ismi Ukraynaca, Kharkov (Харьков) ise Rusçadır. Kharkiv yaklaşık olarak 1 buçuk milyon insana ev sahipliği yapmakta. Ukrayna’da yirmi beş adet oblast bulunmaktadır ve bunlardan Kharkiv Oblastı’nın idari merkezi Kharkiv şehridir. Ülkenin kuzeydoğusunda yer alan Kharkiv, Ukrayna’nın kültür, bilim, eğitim, taşımacılık ve endüstri alanlarında merkezi konumundadır. 

Kharkiv, 1654 yılında kurulmuş. Tarihsel olarak, Kharkiv’in ana şehir kabul edildiği eski Sloboda Ukrayna, Donets havzasına akan Lopan ve Udv nehirlerinin kesişiminde uzanmaktaymış. Bölgede konuşulan dil Ukraynacadır. Şehir, Doğu’da Rusya sınırına çok yakın bir yerde bulunduğundan hemen herkes Rusça da bilmektedir. Zaten Ukrayna’da İngilizce bilme oranı gerçekten çok düşük ve iletişim kurmakta zorlanıyorsunuz. Bilenler ve öğrenenler de çoğunlukla gençler oluyor. Kharkiv para birimi Grivna’dır. Kharkiv'in şehir günü 23 Ağustos'ta kutlanır. Ülkemizle aynı zaman dilimlerinde yer aldığından saat farkı bulunmamaktadır. Kharkiv’in kardeş şehirleri arasında ülkemizin Gaziantep kenti de yer almaktadır. Çoğunluğu Hristiyan Ortodoks olan Ukrayna ve Kharkiv halkı için şehirde özellikle Sovyetler Birliğinden ayrıldıktan sonra birçok dini yapının oluşmasına imkan tanınmıştır.

Kharkiv’da çok sayıda üniversite bulunduğundan şehirde öğrenci nüfusu da oldukça fazladır. Kharkiv Ulusal Tıp Üniversitesi, Kharkiv Havacılık Uzay Üniversitesi, Kharkiv V.N. Karazin Üniversitesi, Kharkiv Radyo Elektronik Üniversitesi, Kharkiv Politeknik Üniversitesi, Kharkiv Ulusal Ekonomi Üniversitesi, Kharkiv Gıda Teknolojisi Üniversitesi, Kharkiv Belediye Ekonomi Akademisi, Kharkiv İnşaat ve Mimarlık Üniversitesi, Kharkiv Skovoroda Pedagoji Üniversitesi, Kharkiv Tasarım ve Sanat Akademisi, Kharkiv Ulusal Eczacılık Üniversitesi, Kharkiv Kültür Devlet Akademisi gibi eğitim kurumları Kharkiv’in eğitim alanında ne kadar önemli bir yere sahip olduğunu göstermektedir. Dünya standartlarında eğitim veren bu üniversitelere Dünyanın her yerinden gelen öğrenciler şehrin ekonomisine de büyük katkı sağlamaktadır.

Sanayisi özellikle daha çok askeri ürünler ve makine sanayi üzerinedir. Bu şehirde yüzlerce sanayi şirketi vardır. Savunma ve makine endüstrisinin gelişmişliği ile dikkat çeken şehir, kurulduğu günden beri pozitif bilimlerin gelişimine büyük destek vermiş. Bu nedenle Kharkiv’de, zengin içeriğe sahip bilime dayalı müzeler ve bilim insanlarının araştırma faaliyetlerini destekleyen tema parkları da bulunmaktadır. 

Kharkiv bölgesi kozmonot sayısı bakımından dünya rekoruna sahiptir. Sovyetler Birliğinin kozmonot listesinde yer alan 30’dan fazla kişi bu bölgedendir ve bunlardan 20’den fazlası da uzaya gitmiştir. Bu kadar çok kozmonotun olması, Sovyet döneminde bu şehir ve bölgede beş tane yüksek havacılık okulu ve bir havacılık enstitüsü olması gerçeğiyle açıklanmaktadır. 

İklimi

Nemli karasal iklimin etkili olduğu kentte, kışlar soğuk ve kar yağışlı, yazlar sıcak ve nemli geçer. Mevsim ortalamalarında, yaz ayları ne çok sıcak, kış ayları da çok soğuk değildir. Ocak ayında -4,6 °C, Temmuz ayında 21,3 °C ortalama sıcaklıklardır. Seyahat etmek için en uygun dönemler mayıs ve eylül aylarıdır. Bu dönemde açık olan üniversiteler sayesinde oldukça hareketli bir kent haline gelir.

Ulaşım

Kharkiv Şehri hava, demir ve karayolu ile dünyanın birçok şehrine bağlı olduğundan Ukrayna'nın en büyük ulaşım merkezlerinden de biridir. Ülke içinde Kiev’e, dış hat olarak da İstanbul dahil olmak üzere bir çok dış ülkeye düzenli uçak seferleri bulunmaktadır. İstanbul’dan Kharkiv’e THY ve Pegasus’un yanı sıra Atlas Jet doğrudan, Ukrayna Havayolları da bağlantılı olarak uçuyor. Doğrudan uçuş yaklaşık 1,5 saat civarı sürüyor. 

Havalimanından şehir merkezine taksi ile ulaşım ortalama 100 Grivna civarında ve yaklaşık 15-20 dakika sürmektedir. Kharkiv Havaalanından merkeze ulaşmak için 5 no'lu troleybüs veya 115e, 119e, 152e ve 255e otobüslerini kullanabilirsiniz. 

Kharkiv’e başkent Kiev’den gitmek için en ucuz ve en yaygın kullanılan yöntemlerden biri benim de kullandığım tren yolculuğudur. Kharkiv’deki merkez tren istasyonu olan Kharkiv-Passazhyrskyi ile Kiev Tren İstasyonu arasındaki yolculuk hızlı trenle 4,5-5 saat civarı sürüyor veya gece treniyle giderseniz 8-9 saat civarı sürebiliyor. Bilet ücretleri seçtiğiniz tren ve konfor türüne göre değişiyor.

Kharkiv’de şehir içinde metro seferlerinin yanı sıra otobüsler, tramvaylar, troleybüsler ve matruşkalar ulaşım için kullanılabilir. Metro ulaşımıyla merkeze ulaşmak mümkün ve çok ucuz bir ulaşım şeklidir. Metro sizi tüm önemli yerlere ve en önemli cazibe merkezlerine ve tren istasyonuna (kırmızı hat) götürebilir. Metro biletleri Kiev’de olduğu gibi sadece 8 UAH. Biletinizi açık gişelerden alabileceğiniz gibi turnikelerin yakınında bulunan makinelerden de alabilirsiniz. Ancak makineden almak istiyorsanız mutlaka yanınızda bozuk para olması gerekiyor. Çünkü makineler büyük tutarlı banknotları kabul etmiyor ve sadece 1, 2, 5 ve 10 Grivna yükleyebiliyorsunuz. 

Konaklama

Nordian: Şehir merkezinde apart daire şeklinde hizmet veren bir tesis.

Chichikov Hotel: Şehir merkezinde 4 yıldızlı bir otel.

Antwo Hotel: Şehir merkezinde 4 yıldızlı bir otel.

Aurora Premier Hotel: Şehir merkezinde 4 yıldızlı bir otel.

Wine & Rose Boutique Hotel: Şehir merkezine yakın temiz bir tesis.

Gostiny Dvor Hotel: Şehir merkezinde 4 yıldızlı bir otel.

Diğer fiyat ve yer seçenekleri için booking.com sitesine bakılabilir.

Yeme-İçme

Ukrayna'da iyi bir Gürcü restoranında kinkali ve haçapuri yemek için Myronosytska St, 12, adresindeki Шотi/Shoti Restoranına gidebilirsiniz. 

Opera ve Shevchenko Parkının yakınında, Str. Sumy, 36/38 adresindeki Супкультура/Supkulture (Çorba kültürü) oldukça iyi değerlendirme alan bir yer. 

Kahve içmek isterseniz, Sumska St, 71 adresindeki Some Like It Hot Cafe ve Svobody St, 4 adresindeki Централь (Central Cafe) önerilebilir. 

Kharkiv’de kafe-restoran tarzı bir işletme olan Churrasco Bar, Pushkins'ka St, 22 adresinde bulunabilir. Bu Brezilya restoranında aldığınız menüye göre sınırsızca et tüketebiliyormuşsunuz. 

Benim de bazen yaptığım gibi fast food menüleri ile geçiştirmek isterseniz Konstytutsii Meydanı’nda (Anayasa Meydanı) bulunan alışveriş merkezi AVE Plaza‘nın hemen girişinde McDonalds var. Big Mac menü sadece 99 UAH yani yaklaşık 25 TL civarında. 

Tavsiyelere uyarak gittiğim Sumska Caddesi 104 numaradaki “Trattoria 104″ restoranında pizza, makarna gibi bilumum İtalyan yemeklerini yiyebilirsiniz.

Gezelim Görelim

Litvanya, Letonya ve Estonya başkentlerinden oluşan yaz gezi programıma süreyi uzatmam nedeniyle alelacele eklediğim ilk yer Kharkiv olmuştu. 21 Temmuz Pazar akşamı arkadaşımla birlikte Riga’dan Kiev’e döndük ve arkadaşım Türkiye’ye dönüş için havaalanına giderken ben de gece bineceğim tren için Kiev Merkez Tren İstasyonunda beklemeye başladım. Yaklaşık 3 saat civarında bir bekleyiş beni oldukça yorgun düşürdü ama oldukça enteresan insanları da gözlemleme imkanı buldum. Önce yanıma oturan bir kadın anlamadığımı söylememe rağmen birşeyler anlattı durdu. Zaten oturduğum yeri zorlukla bulmuştum bu yüzden kalkıp yer de değiştiremedim. Kadın herhalde biraz saf ya da zeka özürlü diye düşünmüştüm ama bunların topu öyle olsa gerek! Bir süre sonra uzun yoldan gelen bir trenin yolcuları merdivenlerden yukarı çıkmaya başladılar. Arkasından bir gürültü bir kıyamet, genç bir kadın ağlıyor ve polise birşeyler anlatıyordu. Durumdan kadının cüzdanının kalabalıkta çalındığını anlamıştım. Bu arada yanımdaki kadın değişmişti ve başka bir kadın oturuyordu. Bu defa o kadın başladı bu olayla ilgili konuşmaya, doğal olarak sadece sırıtıp bakıyordum yüzüne. Konuşmaya iştirak etmediğim halde hiç istifini bozmadı ve sürekli konuştu durdu. Neyse ki tren saatim gelmişti ve hemen perona doğru giderek bu tatsız durumdan kurtuldum. Zamanında biletimi alamadığımdan yataklı trende yer kalmamıştı ve ben de mecburen pulman tren için bilet almıştım. Kiril alfabesini bilmeme karşın bilette sadece yer numarasını anlayabilmiştim. Ukrayna’da trenlerin her bir kompartmanının kondüktörü var ve bunlar her istasyonda kapıda bekleyerek biletleri kontrol ediyor, ondan sonra trene binebiliyorsunuz. Ben de rastgele birinin önünde bekledim ve görevli beni daha ilerideki kompartmana gönderdi. Bu şekilde ancak 4 görevliye daha sorduktan sonra doğru vagonu buldum ve yerime oturabildim. Karşımda çok kilolu ve sevimsiz bir kadın ve yanımda da suratsız bir genç erkek vardı. Pencereyi gidene kadar açık tuttular ve böylece Temmuz ayında dahi gecelerin burada soğuk olduğunu anlamış oldum. Neyse ki yanımda montum vardı ve kah biraz uyuyarak kah biraz uyanık yaklaşık 9 saat sonra Kharkiv’e ulaştım. 

22 Temmuz 2019

Kharkiv Tren İstasyonu

Kharkiv’deki ilk güzel sürpriz iniş peronundan Kharkiv tren istasyonu binasına çıktığımda gerçekleşti. Binanın içine girer girmez ağzım bir karış açık kaldı. Zaten Doğu Avrupa’daki tren istasyonlarının büyük bir kısmı çok güzel oluyor. Burası da çok muhteşem ve güzel bir istasyon, adeta bir sanat galerisi gibi dizayn edilmiş.


En çarpıcı bölümü duvarda büyük bir tablo bulunan bekleme salonu ama maalesef orada fotoğraf çekilmesine izin verilmiyor. Ben de tavanını çekerek bu atmosferi biraz aktarmaya çalıştım.


Tren İstasyonunun içi kadar dışının da ayrı bir güzellikte olduğunu söylemeliyim. İlk istasyon 1869 yılında ünlü Sovyet mimar Andrey Ton tarafından yapılmış ve aynı yıl ilk tren Kharkiv'e ulaşmış. Daha sonra tren istasyonu 1896-1901 yılları arasında mimarlar I. Zagoskin ve J. Caune tarafından genişletilmiş. Ancak bu istasyon II. Dünya Savaşı sırasında tahrip olduğundan yerine tren istasyonunun bugünkü binası H. Voloshyn, B. Mezentsev, L. Lymar tarafından tasarlanmış. Klasizm tarzının Stalin tarzıyla birleştirilerek kullanıldığı yeni bina 1950'lerin başlarında inşa edilmiş. Doğal taş, bronz döküm, seramik süslemeler kullanılmış ve tavanı pitoresk kubbe ışıkları ile dekore edilmiş.


İstasyonun bulunduğu meydan ve çevresindeki binalar da oldukça hoş gözüküyordu. 

Pryvokzalna Meydanı (Tren İstasyonu Meydanı)

Meydanın kuruluşu, 1860'larda Kursk-Kharkiv-Azov Demiryolu inşaatı ile birlikte başlamış. 1980'lerde, tren istasyonuna yüksek katlı bir otel kompleksi eklenmiş ve 1990'larda, Peder Fyodor'un kurgusal bir karakterinin eğlenceli bir anıtı, Platform 1'e yerleştirilmiş. A. Dmitriyev, D. Rakitin tarafından Neoklasizm tarzında tasarlanan Güney Demiryolu İdaresinin binası, Demiryolu İstasyonu Meydanı'nı iki parçaya böler. Bugün bile bina oranları ve inşaatın kapsamı ile hala etkileyicidir.


A. Mordvinov tarafından inşa edilen Genel Postane binası (şu anda 52 numaralı Demiryolu Postanesi) Kuzeyde Demiryolu İstasyonu Meydanı'nda bulunmaktadır. Dinamik bileşimi ve işlevselliği, Derzhprom'un yanında Konstrüktivizm'in alanında Dünyadaki en önemli örneklerden birini oluşturur.


Tren İstasyonu Meydanı'nda bulunan bir başka bina, A. Beketov tarafından 1928'de Güney Demiryolu çalışanları için tasarlanmış bir konut yapısıdır. A. Dmitriyev tarafından 1932 yılında tasarlanan Demiryolları Çalışanları Kültürü Sarayı Kotlova Caddesi'nde bulunmakta olup tren istasyonundan çok da uzakta değildir. Bina, Konstrüktivizm tarzında, cephe ise uzatılmış bir akordeona benzeyen beş içbükey yüzey şeklinde inşa edilmiştir. Demiryolu Çalışanları Kültür Sarayı stilinde ve zamanının en iyi yapılarından birisidir.

Meydana şöyle bir göz gezdirdim. Sabahları hemen çay içmem gerekiyor yoksa migrenim tutuyor. Meydanda bulunan ve Kiev’den de aşina olduğum Aroma Kafeye girdim ve zor bela derdimi anlatarak çay istedim. Bu kafede çay 22 Grivna fiyatıyla birazcık pahalı gözükse de büyük bardaklarla ve lezzetli oluyor. Ancak ödemeyi yaparken sabahın verdiği bir mahmurlukla aptallık ettim ve bozuk paralarımı verdim. Çayımı içip metroya inince kafam dank etti ama artık çok geçti. Tren İstasyonu olduğu için buradaki bilet gişesinin önünde uzayıp giden bir kuyruk vardı. Önce makineleri denemeye çalıştım ama en büyük 10 Grivna banknot kabul ediyordu. Gerisin geriye kafeye dönüp beni unutmadıklarından emin bir şekilde paramı bozmalarını istedim. Bu sefer de bunu anlatana kadar akla karayı seçtim ve en nihayet başardım.

Metro biletleri Kiev'de olduğu gibi 8 Grivna. Bir süre geçiş turnikesinde biletin üzerindeki barkodu okutmaya uğraştım ama bir türlü başaramadım. Gelen geçeni gözlemleyince hata yaptığımı anladım. Meğerse bileti bir yuvaya ittiriyorsunuz ve sonra kapı açılıyor. Zaten merkeze yani Anayasa Meydanına gitmek için 3 durak sonra metrodan inecektim ama bu sefer de ters yöne giden trene binmişim. Neyse ki hemen farkına vardım ve bir durak sonra inip tekrar diğer yönden gelen trene bindim. Meydana çıktığımda sabah olduğundan ortalık oldukça sakindi. 

Gezerken bu meydandan da bahsedeceğim ama önce sırtımdaki yükü atmam gerekiyor. Kalacağım hostel çok merkezi bir yerde ama bir türlü bulamadım. Aslında o kadar yakınlarında dolaşmışım ki şansızlık işte! Gençlere sormayı denedim ve onlarda güya navigasyondan bakıp bana bilmedikleri İngilizceyle tarif ettiler ama o kadar yanlış yönlere gittim ki anlatamam. Bu arada oradan oraya deli danalar gibi yürürken vakit epeyce ilerlemişti ve hava da çok ısınmıştı. Kendi göbeğimi yine kendim kestim ve çok kuytu bir yerde olan hosteli en nihayet buldum. Siz siz olun Ukrayna’ya gittiğinizde mutlaka ya internet paketi alın ya da offline çalışacak haritalar bulun.

Bunker Light isimli Hostel oldukça temiz ve düzgün gözüküyordu. 6 kişilik kadın yatakhanesinde kalacaktım ama neyse ki burada şansım yaver gitti ve Amerikan mutfaklı, banyolu kocaman bir odada tek başıma kaldım. Bir gece için bu hostele 7 Euro ödedim. Biraz dinlenip günü kurtarmak için hemen yola koyuldum. Önce bildiğim yere yani Anayasa Meydanına gittim.

Konstytutsii Meydanı

Anayasa Meydanı olarak adlandırılan bu meydan şehrin merkezi sayılıyor. Zaten etraftaki tarihi ve mimari yapılar burayı çok özel ve güzel yapmış. Tarih Müzesi, Termometre bu meydandaki başlıca yapılar arasında.


Meydan Kharkiv Kalesi ile birlikte kurulmuş. 18. yüzyılda, pazar ve fuarlar burada düzenleniyormuş ve kış aylarında da kızak gezintileri için kullanılıyormuş. Bu nedenle meydan bu tarihlerde Pazar Meydanı adını taşıyormuş. Daha sonra, 1930'da yıkılmış olan Aziz Nicholas Katedrali'nin adı verilerek Nikolayevska Meydanı yapılmış. Bolşevik devrimci M. Tevelev'i anmak için meydan yeniden adlandırılmış ve daha sonra da Sovyet Ukrayna Meydanı adını almış. Meydanın mimari görünümü üç asırdan fazla bir sürede oluşmuş ve bu yüzden burada farklı stil ve çağlara ait binalar görülebilir.


Çalışma Sarayı'nın arkasında, 1899 yılında Barok tarzında inşa edilmiş bir alışveriş merkezi bulunmaktadır. Arkasında, 1955 yılında inşa edilen Radiansky hattının köşesinde bir apartman binası var. Bu hattın karşı tarafında, 19. yüzyılın sonlarında inşa edilmiş ve eski Belediye Meclisi olarak kullanılmış bir bina bulunuyor. Bu yapı şimdi Kharkiv Şehir Meclisi'nin bölümlerini barındırıyor. Binanın inşaası 1886'da tamamlanmış ve 1950'lerde yeniden inşa edilirken tasarımcılar devlet kurumu tarzını koruyarak aynı zamanda ulusal karakterinin altının çizildiği yeni bir yapı olmasına özen göstermiş. Orta Çağ kent salonları ve yüksek mahkemelerinin taklidi olan kule, binaya değişik bir tarz katıyor. Binanın ulusal yönü özellikle heykellerle ve Ukrayna süsleme unsurlarıyla vurgulanmış.



Belediye Meclisi binasına 1925 yılında A. Linetsky tarafından modern tarzda tasarlanan Dytiachy Svit (Çocuk Dünyası) Çarşısı eklenmiş. Yanında 19. yüzyılın sonlarında Barok tarzında inşa edilmiş İvan Kotlyarevsky Sanat Üniversitesi'nin bir binası bulunmaktadır. Zemin katında, ünlü bir pastacı olarak bilinen George Bormann Şirketi'nin en eski pastacısı "Vedmedik" (Küçük Ayı) adı verilen işletmesi bulunmaktadır.


Başlangıçta iki katlı bir bina olan Konstytutsii Meydanı 13 adresindeki yapı 1925 yılında A. Linetsky tarafından İş Borsasına ev sahipliği yapmak üzere yeniden inşa edilmiş. Bu bina birçok farklı amaç için kullanılmış. Şu anda bina Ukrayna Ulusal Besteciler Birliği'nin bölgesel bir organizasyonuna ev sahipliği yapıyor.


Moskovsky Bulvarı ve Konstytutsii Meydanı kavşağında yer alan, cumba pencereli dört katlı bir bina ziyaretçilerin dikkatini çekiyor. R. Danylov tarafından tasarlanan bu yapı şehri ziyaret eden din adamları için 1849 yılında inşa edilmiş. Assumption Katedrali Brethren Evi olarak adlandırılmış. Şehirdeki ilk çok katlı binalardan birisiymiş. 1900 yılında binada çok büyük bir onarım yapılmış. Modern görünümü B. Mikhalovsky ve M. Lovtsov tarafından tasarlanmış. Bugün çeşitli kurumlara ve ofislere ev sahipliği yapmaktadır.

Bağımsızlık Anıtı-Independence Monument

Şehrin bu eşsiz anıtı, kentin merkezi meydanlarından birinde, tarihi merkez olan Anayasa Meydanında yer almaktadır. Bu ikinci anıt girişimi Ukrayna'nın Bağımsızlığını kutlamak amacıyla yapılmış ve "Uçan Ukrayna" olarak adlandırılmaktadır. Daha önce Plaza Rosa Luxemburg'da kurulan ilk anıtla tematik olarak benzediği belirtiliyor. Ancak görünümü önemli ölçüde farklıymış.

  
Ukrayna'nın Bağımsızlık Anıtı, Bağımsızlığın 10. yıldönümü olan 24 Ağustos 2001’de açılmış. Fakat Temmuz 2012'de, şehir yetkilileri tarafından verilen kararla bu anıt yıkılmış. Yeni anıt Alexander Ridny ve Anna Ivanova tarafından tasarlanarak 22 Ağustos 2012 tarihinde, Şehir Günü kutlamaları ve Bağımsızlığın 21. yıldönümü kutlanmasından bir gün önce açılmış.


Anıt bir top üzerinde eski bir zafer tanrıçası olan ve elinde bir taç bulunan Nike'ın bulunduğu bir kaidedir. Aynı zamanda, özgür bir ülkeyi yani Ukrayna’yı sembolize ediyor. Kadın bronz heykelin uzunluğu 6 metre, top yaklaşık 2,5 metre ve kaide yaklaşık 8 metredir.

Termometre

1976 yılında Kharkiv Meteoroloji Enstitüsü tarafından yapılmış. Şehirde hizmet veren Meteoroloji Enstitüsünün sürekli olarak güncellediği 16 metre yüksekliğinde olağanüstü büyüklüğe sahip ve saati de bulunan termometre sayesinde şehirdeki hava sıcaklığını her an takip etmeniz mümkündür. Bu dev ölçülere sahip termometre, sadece turistlerin ilgisini çeken bir yer değildir, aynı zamanda yerli halkın da buluşma noktalarından biri olarak önem taşımaktadır.


Meydana ve etrafındaki muhteşem mimarisi olan binalara şöyle bir göz gezdirdikten sonra ünlü Sumska Caddesinde yürümeye başladım.

Sumska Caddesi

İstiklal Caddesi gibi olmasa da şehrin kalbinin attığı, sosyal yaşamı deneyimleyebileceğiniz, yerel lezzetleri tadabileceğiniz, alışveriş yapabileceğiniz ve eğlenceyi gece gündüz yaşayabileceğiniz kentteki en doğru adres Sumska Caddesi olacaktır.


Şehrin ana caddelerinden biri olan Sumska Caddesi, Sumy kasabasına posta yolu olması amacıyla Kharkiv Kalesi ile birlikte aynı tarihlerde kurulmuş. Şehir genelinde olduğu gibi, 19. yüzyılın ortalarına kadar kırsal yaşam biçiminin özellikleri korunmuş. Ancak Kharkiv, bölgesel başkent olunca 1831'de bir Kharkiv Planı, kabul edilmiş ve Sumska Caddesi de dahil tüm merkez caddelerinde inşaatlar yapılmaya başlanmış. Sadece uzman inşaat komitesi tarafından onaylanan “model” olarak adlandırılan tasarımlara sahip taş binaların inşa edilmesine izin verilmiş. 19. yüzyılın sonunda, Kharkiv büyük bir finans ve sanayi merkezi haline gelmiş. Sumska Caddesi'nde çok katlı binalar, etkileyici ticari yapılar, yetkililerin mülkleri, tüccarlar ve akademisyenlerin evleri inşa edilmiş. Buradaki her yapının ayrı bir tarihi vardır.


Sumska Caddesi ve Konstytutsii Meydanı'nın köşesinde, Saint-Petersburg mimarları O. Munz ve A. Spiegel tarafından 1910'da modern tarzda tasarlanan eski Rus-Asya Bankası'nın bir binası var. Bu binanın tarihi gerçekten ilgi çekici, çünkü alt katları işgal eden bankanın yanında, binada ayrıca finansal faaliyetlerde bulunmayan hemşirelerin eğitim kursları gibi diğer kuruluşlara da kapı açılmış. Günümüzde bina çeşitli kurumlara, organizasyonlara ve ticaret şirketlerine ev sahipliği yapmaktadır. 

B. Mikhalovsky tarafından tasarlanan üç katlı bir köşe evi, 19. yüzyıl sonlarında Fransız Rönesansı tarzında inşa edilmiş. Bugün zemin katında "Puzata Khata" isimli restoran ziyaretçilerine geleneksel Ukrayna mutfağı sunuyor.

Bir yerleşim bölgesi ile bir sinemayı birleştiren karma kullanımlı bir kompleks örneği olan Ampir Sineması A. Gorokhov tarafından 1913 yılında tasarlanmış. Sumska Caddesi 5'teki bu binanın inşaatı büyük bir sinematografi aşığı olan Kharitonov tarafından finanse edilmiş. 1917 Devrimi'nden sonra, sinema İlk Komsomolsky adını almış. Ne yazık ki, bu sinema artık çalışmıyor. 1954 yılında, Kharkiv fabrikalarının çalışanları için bir konut salonu sağ taraftaki binaya eklenirken, 1876'da E. Guinsh tarafından tasarlanan sol taraftaki konak korunmuştur.


Karşı tarafta Sumska Caddesi 4 ve 6 numaradaki yapılar B. Pokrovsky tarafından Neo-Rönesans ve Neo-Barok tarzında tasarlanmış ve 19. yüzyılın sonlarına doğru inşa edilmiş. Daha sonra 6 no’lu bina tamamen yeniden inşa edilmiş ve B. Korneyenko tarafından modern tarza çevrilmiş. 

Kharkiv’in bu en işlek ve ünlü caddesi olan Sumska’da yer alan güzel ve estetik yapılar, Rus şehirlerinden birindeymişsiniz hissini veriyor. Bu şekilde yaklaşık 10 dakika yürüdükten sonra bir tarafta çok güzel bir yapı diğer tarafta bir heykelle dikkati çeken Tiyatro Meydanına ulaştım.

Tiyatro Meydanı-Teatralna Ploshcha(Theatre Square)

Taras Shevchenko Tiyatrosu, 18. yüzyılın sonları ve 19. yüzyılın başında eski savunma siperlerinin bulunduğu bir alanda kurulan Tiyatro Meydanı'na bakmaktadır. Meydan, bu şehir tiyatrosunun açıldığı 19. yüzyılın başlarında bu adı aldı. 1876'da buraya Tiyatro Meydanı ile Şiir Meydanı'nı birbirine bağlayan bir park yapıldı. Ukrayna'daki A. Puşkin'e ait ilk anıt 1904'te buraya dikildi. Beş yıl sonra, parkın karşı tarafına M. Gogol'a ait bir anıt dikildi. Her ikisi de B. Edwards tarafından yapılmıştır.


Tiyatro Meydanı'nın köşesinde, Floransa Rönesansı tarzında inşa edilmiş Ulusal Bankanın anıtsal bir yapısı vardır. İlk olarak St. Petersburg’dan mimar R. Golenyshchev tarafından 1897-1900 arasında iki katlı bir bina olarak tasarlandı. 1932'de akademisyen mimar A. Beketov ve mimar V. Peti, binanın üst katlarını tasarladı. Şimdi Ukrayna Ulusal Bankası'nın bölgesel bir şubesine ev sahipliği yapıyor.


Taras Shevchenko Academic Ukrainian Drama Theatre

Les Kurbas tarafından 1922 yılında kurulan Berezil Tiyatrosu kalıntıları üzerine 1935 yılında kurulmuştur. Kharkiv Ukrayna Drama Tiyatrosunun iki salonu vardır. Ana Salon 900 kişiyi alırken "Berezil" isimli Küçük Salon  115 kişiyi almaktadır. 2004 yılında, tiyatro topluluğu UNESCO eleştirmenleri tarafından Avrupa'nın en iyi topluluklarından biri olarak seçilmiş.



Tiyatro Meydanı'nın devamında daha alçak binalarla karışmış çok katlı evler, Sumska Caddesi'ne özgüdür. 13 Numaradaki yapı Bekatov tarafından tasarlanan, Yuzhny Kray gazetesinin matbaasıydı. Bu binanın yanında 15 numarada, 19. yüzyılın sonlarında inşa edilmiş ve Fransız Rönesansı tarzında dekore edilmiş üç katlı bir ev bulunmaktadır.


Cadde boyunca yürümeye devam ettim ve caddenin karşı tarafında devasa bir yapı gördüm. Burası Kharkiv Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu binasıymış.

Kharkiv Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu- The Mykola Lysenko Kharkiv Academic Opera and Ballet Theatre

Fransızca, İtalyanca, Ukraynaca ve Rusça gösterilerin sunulduğu yapı ilk olarak 1925’de açılmış. Yeni Opera Binası ise Kiev mimarları tarafından Postmodern tarzda tasarlanmış ve inşa edilmesi 1970'ten 1991'ye kadar neredeyse 20 yıl sürmüş. Bu yeni bina, 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında inşa edilmiş küçük konaklara ve yapılara tezat bir tarzda öne çıkıyor. 1500 ve 400 kişi kapasiteli iki salondan oluşan tiyatronun repertuarında 50 opera ve bale eseri bulunuyormuş.


Rezervasyon-lobi salonunda M. Lysenko’nun Müzikleri yayınlanmaktaymış ve bu salon S. Yastrebov’un dekoratif kompozisyonunu yaptığı heykellerle süslenmiş. Tiyatronun küçük oditoryumu Kinopalats isimli bir sinemaya ev sahipliği yapmaktadır.

Sıcak havalarda, görkemli ışık ve müzik pınarları tiyatronun önündeki alanda parıldar. Çok büyük bir heykel grubu ziyaretçileri adeta kendine çeker.


Kharkiv Akademik Opera ve Bale Tiyatrosunun tam karşısında Peremohy Parkında Kharkiv’in önemli sembollerinden birisi size göz kırpmaktadır. 

Mirror Fountain-Mirror Stream Çeşmesi (Zerkalnaya Struya)

Özgün mimarisi nedeniyle UNESCO tarafından koruma alanı ilan edilen Mirror Fountain, Pobedy Bahçesi’nde, Kharkiv Ulusal Akademi Opera ve Bale Tiyatrosu’nun karşısındaki parkta yer alıyor. Kentin sembollerinden birisi olan bu anıt, 1947 yılında Mimar Korzh tarafından 2. Dünya Savaşı’nda kazanılan zaferin anısına daha önce bir tramvay durağı, 18. yüzyıl yapımı bir kilise ve bir mezarlık bulunan alana inşa edilmiş. 2007 yılında spot ışıkları ve yapay şelale eklenerek yenilenmiş.


2012 yılında şehir UEFA için ev sahipliği yaptığında şehrin amblemi olarak kullanılmış. Yerel halkın buluşma ve dinlenme alanlarından birisi olan parktaki bu çeşmeye “ayna” adı verilmiştir. Çünkü akan su diğer taraftan bakıldığında ayna efekti vermektedir. Turistler kadar yerel halkın bu anıtın önünde anı fotoğrafı çektirmesi oldukça popüler hale gelmiştir.


Ben de bu çeşmenin fotoğraflarını çektim ama havuz kısmı boşaltılmış ve su akmıyordu. Balçık halinde ve kötü görünen zemini görevliler temizliyorlardı. Su akıyorken göremediğim için üzülmüştüm ama ertesi gün gittiğimde havuz doldurulmuş ve sular fışkırıyordu. Tabi ben de anı fotoğrafı çekmek istedim. Kendi kendime uygun poz vermeye uğraşırken iki genç kızın Türkçe konuşarak fotoğraflarını çektiklerini gördüm. Kızlardan biri bana fotoğrafımı çekebileceğini söyledi. Ben de ona Türkçe memnun olacağımı söyleyince herhalde kan çekti dedi. Dünyanın hemen her yerinde Türklerle karşılaşmak mümkün oluyor. Vietnam’da denizin ortasında bir teknedeyken yakından geçen başka bir teknedeki Türklerin konuşmalarımızı duyarak bize Türkçe seslenmelerinden sonra artık Dünyanın neresinde olursa olsun hiç şaşırmıyorum.


Çeşmeyi gördükten sonra arkada gözüken Rus tarzına benzettiğim kiliseye doğru yürüdüm. Myrrh-Bearers Tapınağı olarak da bilinen Mironositskaya Kilisesi, Peremohy Garden Square'de yer almaktadır.


Dışından oldukça heybetli ve hoş gözüken bir mimarisi olan kilisenin içine de girdim. Bildiğiniz Ortodoks tarzında dekore edilen kilisenin içini de gördükten sonra arka sokaklardan yürümeye devam ettim.


Aslında amacım buralarda olduğunu tespit ettiğim Sanat Müzesini bulmaktı ve doğru bölgede gezindiğim halde bir türlü bulamadım. Ertesi gün yerini buldum ama bu sefer de müze maalesef kapalıydı.


Yürüyüşüm sırasında değişik mimarileri olan yapılarla karşılaştım.


Burası da Anayasa Meydanından aşağı doğru inen yol üzerinde bulunan Ukrayna Kültür Bakanlığına bağlı Kharkiv Kültür Akademisi binası oluyor.


Bu yoldan aşağı yürüyerek Tarih Müzesinin önündeki caddeden yürümeye başladım ve Müzenin esas güzelliğini bu taraftan görme şansı buldum. Müzeyi ertesi gün gezdiğim için hem bina hem de müze içeriğiyle ilgili daha sonra bilgi vereyim. Şimdilik sadece güzel bir bina fotoğrafıyla yetinelim.


Caddeden yürümeye devam edince bir süre sonra sağ tarafta mavisinin göze son derece hoş gözüktüğü Pokrovsky Manastırını gördüm.

Pokrovsky Manastırı (Intercession Monastery)- Svyato-Pokrovskiy Monastery 

Universytets’ka Caddesi 8 numaradaki Manastır Kharkiv’deki korunmuş olan en eski yapıdır. Kale sınırları içerisine inşa edildiği 1726 yılında kent savunmasının bir parçası olarak da kullanılan yapının en önemli özelliği Doğu Ukrayna’nın ilk yükseköğretim kurumunu bünyesinde barındırmış olması. 1920’lerde kapatılan dini yapı kompleksi 2. Dünya Savaşı’nda enkaz haline gelmesine rağmen 20. yüzyılın sonundaki restorasyon çalışmalarıyla kente geri kazandırılmış. Pokrovsky Katedrali, Kharkiv'in yedi harikası arasında olup şehrin en güzel yerlerinden biridir.


Pokrovsky Manastır binası, Rus mimarisinin özelliklerini ve Ukrayna'daki popüler dini sanatın mimari formlarını uyumlu bir şekilde bir araya getiriyor. Manastırın tasarımında, ülkenin geleneksel 3 kubbeli Barok mimari anlayışı tercih edilmiş. Tapınağın hacminin orantılı olması, gökyüzüne serbestçe yönelmesi, daha çok bir kale kulesine benzeyen çan kulesinin ağır ve keskin formuyla tezat oluşturuyor. Pokrovsky Katedrali, Kharkov'un en eski erkek katedrali ve ulusal öneme sahip en eski taş mimari anıtıdır.


Avluda gezdim ve Manastırın içine girmeden açık pencerelerinden fotoğraf çektim. Çünkü girmek için başa bir örtü takılması gerekiyor ve ben de bununla uğraşmak istemedim. Bu alanda seminer binası, Pokrovsky Katedrali, Kharkiv piskoposluk ikametgahı, Tanrı'nın Annesi Ozeryanskoy Tapınağı olmak üzere birkaç yapı var.


Bu caddede yürüyüşüme devam ettim ve sol tarafımda çok büyük bir binanın yanında bir kilise daha gördüm.

Assumption Katedrali

Yangında tahrip olan taş bir kilisenin yerine Moskova'daki Saint Clement Kilisesi'nin ruhunun ve tasarımının yansıtıldığı bir kilise 1777 yılında buraya inşa edildi. Heykeltraşların, ikon ressamlarının ve ağaç oymacıların iç mekanları, duvarları boyamaları ve Bartolomeo Rastrelli tarafından tasarlandığı düşünülen muazzam bir ahşap ikon standın yapılması tam altı yıl sürdü. 1844'de, Rus birliklerinin Napolyon'a karşı kazandığı zaferin anısına yeni bir çan kulesi inşa edildi. Bina, Barok katedralin aksine, klasik tarzda ve bir üniversite mimarı olan E. Vasiliev tarafından tasarlanmıştır. Haçla birlikte çan kulesi 89,5 metre yüksekliğindedir ve Kharkiv’deki en yüksek yapıdır.


İnşaatın maliyeti, bağış olarak toplanan 110.000 gümüş ruble idi. 1862'de ilk çalar saat çan kulesine kondu. Bu saat Fransız bir firma olan "Borel" tarafından yapıldı ve Kharkiv'de bu türden ilk saat oldu. Saat yüzünün çapı 3.7 metredir. Sovyetler Birliği döneminde, Katedral kapatıldı ve bütün hazinelerine el konuldu. 1929'da kubbeleri ve bir yıl sonra da çan kulesi yıkıldı, yerel bir radyo anteni haç yerine konuldu. 1980’lerde restore edilen Kilise 1986 yılında Org ve Oda Müziği Salonu olarak yeniden açıldı. Bugün, bina kısmen Ortodoks Kilisesi'ne iade edilmiştir. İçine de girip bakmak istedim ama hummalı bir restorasyon çalışması devam ediyordu ve bazı resimlerle altar kısmının üzeri kapatılmıştı.


Hemen ileride çok hoş bir çeşme de bulunan bir park gördüm. Hatta çok güzel el yapımı sanat eserleri satılıyordu. Biraz baktım ama vakit kaybetmek istemedim. 


Bu cadde üzerinde Ukrayna Üniversitesine ait tarihi olan bazı binalar da bulunuyor.


Daha ileriye gidince çok büyük bir meydana ve sonrasında bir bulvara geldim.


Buradan bulvar paralelinde akan nehir kıyısına ulaştım. Nehrin içler acısı bir durumu vardı ve yaz sıcağından mıdır nedir hemen hemen hiç suyu kalmamıştı. Suyun çok olduğu günlerden kalma kenarda güneşlenmek için şezlonglar ve minderler vardı. Umarım geçici bir yoksunluktur ve iklim değişiminin bir sonucu değildir.


Ana bulvar ve nehir boyunca yürüyerek Annunciation Katedrali’ne doğru giden köprüye ulaştım.

Annunciation Katedrali

Neo-Bizans mimari üslubu ile inşa edilmiş olan Annunciation Katedrali, Lopan Nehri’nin karşı tarafında kentin tarihi kısmında yer alıyor. Kharkiv’in en güzel kiliselerinden biri olan Annunciation, özgün formu ve şeritli desenleriyle dikkat çekiyor.

Doğu Avrupa’nın en büyük Ortodoks katedrali unvanını taşıyan dini yapı, ilk olarak 17. yüzyılın ortalarında ahşap malzemeden inşa edilmiş. Ancak bu yapının büyük yangında tamamen kullanılamaz hale gelmesi sonucunda katedral günümüzdeki şekliyle tekrardan yaptırılmış. 1888-1901 yıllarında M. Lovtsov tarafından tasarlanan beş kubbeli Kilisenin, kırmızı tuğla tabakalar ve aralarında açık renkli sıva kombinasyonuyla oluşturulan geleneksel Bizans tarzında bir cephesi vardır. Ayrıca yükselen basamaklı çan kulesi silueti Gotik tapınaklara benzemektedir.


Son derece görkemli ve güzel Katedral'in iç mekanında ise beyaz Carrara mermerinden yapılmış ikonalar kullanılmış. Ana sunak, İstanbul'da Ayasofya’daki duvar resimlerine benzer şekilde sanatçılar A. Danilevsky ve M. Mikhaylov tarafından galvanizli saç üzerine boyanan ikonalarla yapılmış. Görkemli mimarisi ve manevi önemi dışında yapıyı ilgi çekici hale getiren en önemli unsurlardan birisi de kentte geçmişte görev yapmış din adamlarının lahitlerinin burada yer almasıymış. Katedral 4.000 kişiyi alabilmektedir.

Nehir kenarındaki parkta biraz dinlendikten sonra Bulvar boyunca amaçsız bir şekilde yürüdüm. Aslında boşuboşuna yürümüşüm ve kayda değer pek bir şey göremedim. Sadece üzerinde çok hoş bir duvar resmi olan bir bina ve bahçesinde halıları yıkanmakta olan büyük bir kilise.


Yolumu şaşırmamak için aynı yolu gerisin geriye dönerken bir de ata binen 2 kız gördüm. Fotoğraflarını çekmeye çalıştım, biri oldukça sempatikti ama diğeri fotoğraf çekemeyeceğimi söyledi. Sumska Caddesine geri döndüm ve gitmediğim daha ileri kısmında muhteşem bir parkın başladığını gördüm.

Shevchenko Parkı-Shevchenko Garden

Burası, Özgürlük Meydanı’nın güneyinde, meydanla içi içe olan bir şehir parkı. Taras Shevchenko Bahçeleri Kharkiv'deki tüm şehir bahçeleri ve parkları arasında en eskisidir. Şehir kurulduğunda, kuzeydeki Kharkiv Kalesine giden yolu koruyan doğal bir meşe ormanı bu alanda bulunuyormuş. Botanik ve Hayvanat Bahçeleri ile Dolphinarium’u bünyesinde barındıran Shevchenko Parkı, 1804-1805 arasında Kharkiv Üniversitesi'nin kurucusu Vasiliy Karazin tarafından inşa ettirilmiş.

Üst teras, bir İngiliz peyzaj parkı olarak tasarlanırken, alt teras, Üniversite'nin kuruluşuyla birlikte kaldırılan eski Botanik Bahçeleri'nin bulunduğu alandır. Birkaç yüzyıl önce dikilen antik meşeler burada korunmuştur. 


Dünyanın dört bir yanından getirilen yüzlerce çeşit bitki ünlü üniversite profesörleri tarafından buraya dikildi. Artık Bahçelerde yaklaşık 300 çeşit bitki bulunmaktadır.1808'den beri bahçelerin bulunduğu yerde bir astronomik gözlemevi çalışmaktadır.

Taras Shevchenko Anıtı-Taras Shevchenko Monument

1935'te büyük Ukraynalı şair ve ressam Taras Shevchenko’nun bahçelerin girişine bir anıtı yapıldı. Anıtın, Taras Shevchenko'nun dünyanın dört bir yanındaki 250'den fazla anıtı arasında en iyisi olduğu söylenmektedir. Heykeltraş M. Manizer ve mimar I. Lanhbard'ın bu sanat eserini yaratması bir yılını almıştır.


Berezil Tiyatrosu'nun büyük aktörleri N. Uzhviy, A. Buchma, A. Serdyuk, I. Marianenko, şairin eserlerinden karakter figürleri oluştururken heykeltıraşa poz vermişler ve bu figürler kaidenin etrafına yerleştirilmiştir. Shevchenko heykeli, hak ve özgürlükleri için mücadele eden halkı temsilen, hareketli 16 heykel figürü ile çevrili bulunuyor.


Bu Anıtın çevresi şehrin turistik çekim merkezlerinden birisi olmuş. Anıtın açılmasından sonra bahçe yeniden inşa edilmiş. Yeni sokaklar, rekreasyon alanları, anıtlar yapılmış.

Şelale-Cascade Fountain

Bir şelale formunda yapılan bu çeşme, dik bir yamaçta Shevchenko Parkı'ndan Klochkivska Caddesi yönüne doğru iner. 1954 yılında savaş sırasında tahrip edilmiş park merdivenleri yerine Şehrin 300. yıldönümünü kutlamak için inşa edilmiş.


Bu çağlayan A. Mayak tarafından tasarlanmış. Şelaleyi hem akşam hem de gündüz görme imkanım oldu. Böyle bir şey görmedim, hafta içi olmasına rağmen akşam saatlerinde iğne atsan yere düşmez misali bir kalabalık şelalenin etrafına toplanmıştı.


Siyah kuğu görmüş müydünüz, görmediyseniz bu Şelalede görme fırsatınız var.


Kharkiv Hayvanat Bahçesi'nin (1895) ana girişini Sumska Caddesi, 35 adresinde, “Ukrayna” konser salonunun yanında bulabilirsiniz. Ukrayna'daki en eski ve en iyi hayvanat bahçelerinden biridir. Ukraina Konser Salonu 1963'te açılmıştır.


Son yıllarda, bahçeye başka anıtlar da yerleştirildi. “Kazakların yavruları asla tükenmeyecek” adlı bir heykel kompozisyonu, Sporting Glory Alley'de bronz bir futbol topu ve Kiev Şehrinden Kharkiv'in 350. yıldönümü hediyesi olan tepesinde Başmelek Mikail heykelinin bulunduğu bir sütun bunlara örnektir.


Futbol Topu Anıtı

Shevchenko Parkı’nda yer alan ve Ukrayna’nın onuncu bağımsızlık gününü kutlamak için yapılmış bir anıt. Açılış törenine, Ukraynalı futbolcu Oleg Blokhin’in katılarak imzaladığı anıtın granit kaide üzerindeki topu, bronzdan yapılmış.


50. Paralel Anıtı- Monument to 50th Parallel

Kharkiv dünya çapında bu paralelde yer alan bütün şehirler arasında en büyüğüdür. 50. paralel Çek Cumhuriyeti, Polonya, Moğolistan, Kanada, Belçika, İngiltere, Çin ve Rusya olmak üzere 12 ülkeden geçmektedir. Yerliler bu bronz dünyanın üzerinden yürümenin mutluluk getireceğine inanıyorlarmış.


Yeşil alanları arasında yürürken huzur bulabileceğiniz, banklarında oturarak dinlenip insanları izleyebileceğiniz bu Parka mutlaka gelmenizi öneririm. 

Biraz da Park çevresini inceleyelim. Kharkiv Devlet İnşaat ve Mimarlık Teknik Üniversitesi, A. Molokin ve H. İkonnikov tarafından tasarlanan 1927 yapımı eski Devlet Sigorta Şirketi'nin binasında ve tam Taras Shevchenko Anıtının karşısında yer almaktadır.


Düz platformlu bir çatı üzerindeki kadın figürleriyle Klasizm ve Modernizm unsurlarının zarif bir birleşimini sunan eski bir konak evi de Sumska Caddesi 44 adresinde insanların dikkatini çekiyor.


Caddede bir süre daha yürüyünce meşhur Özgürlük Meydanına ulaşmış oldum.

Özgürlük Meydanı-Ploşça Svobodi

Kapladığı alan bakımından türdeşleri arasında 11,9 hektarlık büyüklüğüyle Avrupa’nın en büyüklerinden birisi olan Özgürlük Meydanı (Ploşça Svobodi), Avrupa’nın en büyük sekizinci, dünyanın en büyük onikinci meydanı. Kentin geçtiğimiz yüzyılın başında Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin başkenti ilan edilmesinin ardından 1923’de inşa edilmiş. 1926’da Bolşevik Gizli Servisi’ni (KGB) kuran Felix Dzerzhinsky’nin soyadı verilerek 1996 yılına kadar Maidan Dzerzhynskoho olarak adlandırılmış. Kısa Alman işgali sırasında, meydanın adı 1942'de Alman Ordusu Meydanı ve 1943'de Leibstandarte SSSquare olarak iki kez değiştirilmiş. Ukrayna'nın bağımsızlığından sonra Özgürlük Meydanı olarak adı son kez değiştirilmiş.


Meydanın merkezinde, 130 metre çapında bir daire bulunuyor. Moskova’daki Kızıl Meydan’dan büyük olan Özgürlük Meydanı’nda, Kharkiv Ulusal Üniversitesi, Otel Kharkiv, Kharkiv Palas yer alıyor. Meydanın daha önce batısında 1964 yılında dikilmiş Lenin Heykeli varmış ama bu heykel kaldırılmış. Meydanın doğusunda Sumska Caddesi, kuzeyde Hotel Kharkiv, güneyde ise Shevchenko Parkı ile çevrilidir. Svobody Meydanı’nın diğer tarafında ise Kharkiv Bölgesel Yönetim Binası bulunuyor.


Kentin kalbi konumundaki meydan sosyal hayatı gözlemlemek ve dinlenmek için ideal bir ortama sahip. Burada çeşitli siyasi eylemler, fuarlar, festivaller ve konserler düzenlenmekteymiş. Svobody Meydanı’na gitmek için Universytetya ya da Derzhprom Metro İstasyonlarında inilmelidir. Meydan gerçekten de çok büyük. Ortadaki yerin etrafı kapatılmış ve sanki bir inşaat alanını andırıyordu. Şimdi Meydandaki yapıları tek tek incelemeye başlayalım.

Devlet Sanayi Evi-Derzhprom-Gosprom

Burası Özgürlük Meydanı’nda yer alan ve Sovyet Rusya döneminde inşa edilen ülkenin en yüksek binası olarak tescillenmiş bir yapı. 1925 yılında, meydanın alanı planlanırken, Sovyetler Birliği'nde ilk yüksek katlı betonarme ve çerçeve yapısı olan Derzhprom için Meydanın iç çemberinde üç bloktan oluşan bir alan tahsis edilmiş. Aynı zamanda, devasa bina için bir tasarım yarışması açılmış. Çizimlerle ilgili kapsamlı bir çalışmanın ardından, ilk ödül Leningrad mimarları S. Serafimov, S. Kravets, M. Felhert tarafından tasarlanan "Davetsiz Misafir" projesine verilmiş.

Finansman sağlandığında hemen binanın inşaatı başlamış ve yapı mühendis P. Rottert tarafından denetlenmiş. İnşaat devam ederken, Harkov, H. Barbusse, T. Dreiser, V. Mayakovsky gibi birçok yazar tarafından ziyaret edilmiş. Tabii ki inşaat, Sovyet hükümetinin ve özellikle de Meydanın uzun süredir adını taşıdığı F. Dzerzhynsky'nin kontrolü altındaymış. O zamanın modern standartlarına göre, 45.000 pencere, 17 hektarlık cam ile çok katlı beton ve çelik konstrüksiyonu yapılmış. SSCB'de 63 metre ile ilk yüksek katlı betonarme yapı olmuş.

1925–1928 arasındaki kısa sürede tamamlanan, Yapılandırmacı (Constructivism) tarzında inşa edilen Devlet Sanayi Evi bina kompleksi, o zamanlar Ukrayna'nın başkenti olan Kharkiv'in yeni yönetim merkezinin çekirdeği haline geldi. 1934 yılında, Kiev başkent olduğunda, devlet kurumları Derzhprom'dan taşındı ve bina Kharkiv Bölgesi İcra Kurulu'na ve diğer kurumlara ev sahipliği yaptı. 

II. Dünya Savaşı sırasında, devasa beton ve çelik konstrüksiyonları nedeniyle bina hayatta kaldı. Bir hikayeye göre Savaş zamanında Derzhprom'un tek sakinlerinin hayvanat bahçesinden kaçan ve orada soğuktan korunan maymunlar olduğu söyleniyor.


Mayıs 1951'de ilk Sovyet TV kanalı Derzhprom'da açıldı. Binanın orta kısmının üst katına bir anten yerleştirildi. Antenin en üstü yerden 90 metre yükseklikteydi ve buna göre 30 km yarıçapında yayın yapabiliyordu. İlk Sovyet gökdeleni olan Derzhprom şimdi, çeşitli ekonomi dallarının idari bürolarına ev sahipliği yaparken, binanın kendisi de birkaç aşamada yapılan bir restorasyon geçirmektedir.


Cephelerinin tasarımı, basit formların şaşırtıcı uyumu ve oranlarının mükemmelliği ile daha önce inşa edilmiş bir dizi binadan öne çıkmaktadır. Sadece Kharkiv'in bir gururu ve ziyaret kartı olmakla kalmamış, aynı zamanda ulusal öneme sahip bir mimarlık anıtı olmuş. Yapının tarihine ilgi duyuyorsanız 5. girişte ayrıca Gosprom Müzesini bulabilirsiniz.

Vasyl Karazin Kharkiv Ulusal Üniversitesi-V. Karazin Kharkiv National University 

Kharkiv Ulusal Üniversitesi, 1805'de bilim adamı ve eğitimci V. Karazin’in inisiyatifiyle kurulan Doğu Avrupa'daki en eski ve en büyük üniversitelerden biridir.


Bu üniversite Ukrayna ulusal kültür canlanmasının merkezi olmuştur. Modern Ukrayna bilim ve kültürünün gelişiminde önemli rol oynamıştır. Botanik Bahçesi, Doğa Müzesi, Arkeoloji ve Etnografya Müzesi, Üniversite Müzesi olarak sıralanacak kurumların oluşturulmasında ön almıştır.


1950'lerde, üniversite binası yeniden elden geçirilmiş, merkez kuleye bağlayan kemer ve geçitler ile yeni bir konferans salonu inşa edilmiş, cephe duvarları seramik karolarla kaplanmış.



Üniversitenin merkezi girişinde kurucusu V. Karazin’in (1768–1843), A. Beketov tarafından tasarlanmış ve I. Andrealetti tarafından Üniversite'nin yüzüncü yılını anmak için yapılmış bir anıt bulunmaktadır. Anıt, Karazin'in kelimelerinden oluşan bir yazıt da içermektedir.



Ayrıca sanırım Üniversite için önem taşıyan 3 kişiye ait büstler giriş kapısına yakın bir yere yerleştirilmiş.


1941'de savaşa girmiş olan öğrenci askerler için bir anıt da Passionariyi Uzviz'e bakan Üniversitenin ana binasına yakın bir yerde inşa edilmiş.



Meydanın diğer tarafında, Karazin Kharkiv Ulusal Üniversitesi'nin (6, Svobody Meydanı) başka bir binası daha var. İnşaat 1930'da başlamış ve Bina başlangıçta çeşitli kooperatif organizasyonlarına ev sahipliği yapmak için tasarlanmış. 1954 yılına kadar süren inşaat sürecinde, binanın işlevsel amacı birkaç kez değiştirilmiş ve Akademisyen A. Dmitriyev tarafından tasarlanan projede değişiklikler yapılmış. Bina öncekilerden farklıdır, yan binalar tuğladan yapılmış ve sadece orta kule kısmının metal bir çerçevesi vardı. İnşaatın hızı, özellikle başkent Kiev'e taşındıktan sonra çok yavaşlamış. Daha bitmeden bina Askeri Mühimmat Akademisi'ne verilmiş, daha sonra L. Govorov Mühendislik Radyo-Teknik Akademisi'ne ev sahipliği yapmış ve 2004 yılında bina Kharkiv Üniversitesi'ne verilmiş.


Kharkiv Palace

Ukrayna’nın ilk 5 yıldızlı oteli olarak Neo-Klasizm mimari stilinde 2012 Avrupa Futbol Şampiyonası için inşa edilen Kharkiv Palace, 11 katlı ve 180 odalı bir yapı. İşlevsellik ve yapı teknolojilerini birleştiren Kharkiv Palace, Özgürlük Meydanı’nın önemli yapıları arasındadır.


Hotel Kharkiv

Önceden “Uluslararası” olarak adlandırılan Kharkiv Hotel meydanın dikdörtgen bölümünde yer almaktadır. H. Yanovitsky tarafından tasarlanmış ve 1932-1936 yıllarında inşa edilmiş. 1937’de Paris’te yapılan Dünya Fuarında, mimari bir başyapıt olarak en yüksek puanı almış. Stalin Neoklasizmine göre 1950’lerde, bina aynı mimar tarafından o zamanın egemen stiline göre yeniden inşa edilmiş. 1976'da, Trynklera Caddesi ve Pravdy Caddesi'nin köşesindeki otele 16 katlı yeni bir bina eklenmiştir. Günümüzde 4 yıldızlı bir otel olarak hizmet veren yapı, beyaz ziyafet salonları ile tarihi bir ortamda konaklamak isteyenler için ideal bir yer.


Kharkiv Hotel'in yanında H. Verman, E. Belman ve D. Morozov tarafından tasarlanan bir bina var. 1956 yılında inşa edilmiştir. Şimdi çeşitli kurumlara, organizasyonlara ev sahipliği yapmaktadır. Binanın cephesi de Neoklasizm tarzında yapılmıştır. 



The building of the Kharkiv Region State Administration


Meydanın doğu kısmında, 1954'te Ukrayna Komünist Partisi Bölgesel Komitesi için inşa edilen 6 katlı büyük bir ofis binası bulunuyor. V. Kostenko ve V. Orekhov tarafından Kharkiv Hotel ile aynı tarzda tasarlanmıştır. İlk Kharkiv Valisi Y. Shcherbinin'e bir anıt, 2004 yılında Kharkiv Bölgesi Devlet İdaresi binasının merkezi girişine yakın bir yere konulmuş.




Sumska Caddesi üzerinde yürümeye devam ettim ve sol tarafta çok hoş bir bina gördüm. Palats Odruzhennya adındaki bu yer evlendirme dairesiymiş. Zaten merdivenler ve kapının önü konfetilerden kirlenmiş bir vaziyetteydi.

Buradan bir süre daha gittiğinizde Gorky Park’a ulaşıyormuşsunuz. Ancak benim öyle lunapark, oyun parkı gibi yerlerde kaybedecek zamanım olmadığından gitmeye gerek duymadım.

Maxim Gorky Parkı

Park, şehir meclisinin kararıyla günümüzden yüz yılı aşkın bir süre önce 1893-1895 yıllarında Sumska Caddesi’nin görünümünü güzelleştirmek ve at binmek amacıyla gönüllülerin diktiği ağaçlarla kurulmuş. Park, başlangıçta küçük bir alanda kurulmuşken 1899’da Alexander Pushkin’in doğumunun 100. yılı onuruna iki katına çıkarılmış ve sonraki yıllarda da günümüzdeki büyüklüğü olan 130 hektara ulaşmış. 1938 yılında, Sovyetler Birliği’nde sosyalist gerçekçi edebiyatın öncüsü olan Maxim Gorky’nin adı bu Parka verilmiş. Park, 2000'li yıllarda tamamen yenilenmiş ve çok sayıda modern eğlence araçları, nilüferlere sahip bir göl, tenis, futbol, plaj voleybolu ve basketbol oynamak için spor olanakları oluşturulmuş.

Kentin en önemli parklarından biri olan Maxim Gorky Parkında tenis kortları, sinema, çocuk demiryolu, lunapark, çocuk oyun alanları, yürüyüş yolları, kafeler, barlar ve restoranlar bulunmakta olup kentin rekreasyon ve eğlence merkezi haline gelmiştir. Ayrıca, Parkta 1971’den bu yana hizmet veren teleferiğe binerek yaklaşık 20 dakika süreyle şehrin genel silüetini ve yeşil alanların muhteşem manzarasını izleyebilirsiniz. Bunların dışında Park, Kentte gerçekleştirilen büyük kutlamalara ve düzenlenen festivallere de ev sahipliği yapmaktadır. Yetişkinler kadar küçüklerin de düşünüldüğü Gorky Park günün hemen her saatinde kalabalığı toplamaktadır. 

Sumska Caddesinde geri dönerken Salamander House yani Kertenkele Evi isimli bir binayı gördüm ve fotoğrafını çektim.

Anayasa Meydanına geri döndüm. Meydanda Tarih Müzesinin yan tarafında İvan Sirko’ya ait bir heykel bulunuyor.

Artık hostele dönme vakti gelmişti. Bu arada yemek işini hostele yakın olan McDonald’s ile çözerek big mac menü yemiştim. 

23 Temmuz 2019

Gece treniyle tekrar Kiev’e döneceğimden eşyalarımı bırakmak istediğimi hosteldekilere söyledim. Zaten kimsecikler yoktu ve çantamı dolabın birine kilitleyerek hemen yola koyuldum. Yine nehir kıyısındaki bulvar boyunca yürümeye başladım. Sanırım burası Fotoğraf Müzesi olsa gerek, içeri girdim ama muhatap bulamadım.


Burası da sanki bir kırtasiye çarşısı ama oldukça uygun fiyata bir magnet buldum, yanlış hatırlamıyorsam 10 Grivna civarındaydı.


Ara bir sokaktan Sumska Caddesi tarafına yokuş yukarı yürüyünce arada kalmış olan Filarmoni Binasını bulmuş oldum.

Kharkiv Philharmonic Society

Rymarska Caddesi'ndeki en ünlü binalardan biri, Kharkiv Filarmoni Topluluğu (21, Rymarska Caddesi) binasıdır. 1858'de burada İngiliz kulüplerine benzer ilk üyelik kulüpleri burada açılmış. Daha sonra bu yapı ticari bir kulüp açan Kharkiv Tüccarlar Cemiyeti'ne satılmış. 1990'ların başında tüccarlar, yaklaşık 100 yıldır orada bulunan Opera Binası'na bu yapıyı vermişler. Eşsiz akustiği olan bu bina, ulusal mimari bir anıttır.

Ünlü fotoğrafçı Alfred Fedetsky'nin 1896'da Ukrayna'daki ilk sinema gösterisini yaptığı yer burasıdır. Ukrayna Yayın İstasyonu ilk radyo sinyalini buradan yayınlamış. 

Bu caddede ne amaçlı olduklarını bilmediğim çok güzel binalar da vardı.


Amacım Kozmos Müzesini bularak orayı gezmekti. Haritalardan bu bölgede olduğunu tespit etmiştim ama sorduğum ve zorlukla anlaştığım birkaç genç uzakta olduğunu ve otobüsle gitmem gerektiğini söylediler. Bunun üzerine gitmekten vazgeçerek çevreyi dolaşmaya karar verdim.

Kharkiv Akademik Opera ve Bale Tiyatrosunun hemen yanında bir kafe-restoran vardı. Gidip adamakıllı bir kahvaltı yapmak istedim.


İçerisi de oldukça kalabalıktı ve buradan gerçekten çok memnun kaldım. Omlet ve çay istemiştim. Tabağımda hallice bir omletin yanında domates, salatalık ve 2 dilim ekmek vardı ve oldukça doyurucu bir kahvaltı oldu.


Daha önce bahsettiğim gibi kapalı olacağını bilmeme karşın bir umutla Sanat Müzesini aradım ve en sonunda buldum. Kapıdaki görevli kapalı olduğunu ve ertesi gün gelmem gerektiğini işaretlerle anlattı. 

Kharkiv Sanat Müzesi-Kharkiv Art Museum

Kharkiv Sanat Müzesi Ukrayna'daki en eski müze kurumlarından biri olup eşsiz sanat eserleri bakımından da zengin bir müzedir. İlk koleksiyonu Kharkiv Üniversitesi kurucularının, bilim insanlarının ve zamanın toplum önderlerinin çabalarıyla 1805’te toplanmaya başlanan Kharkiv Sanat Müzesi, kentin en çok ilgi çeken noktalarından bir tanesi. Koleksiyonu yerli ve yabancı sanatçıların tablolarından, heykellerden, grafik, sanat ve el sanatlarından oluşuyor.


Toplamda yaklaşık 20.000 sergi malzemesi bulunmaktadır. 16. ve 20. yüzyıllarda Ukrayna ve Rus sanatında Aivazovsky, Shishkin, Vasnetsov, Pimonenko, Surikov, Murashko ve diğerlerinin eserlerini görebilirsiniz. Zhon Myronosyts Caddesi, 11 numarada bulunan Müze Binası da 20. yüzyılın ilk dönemlerinde inşa edilmiş, mimari anlamda oldukça hoş bir bina. Müzeyi, salı günleri dışında her gün 10.00-17.40 saatleri arasında ziyaret edebilirsiniz.


Shevchenko Parkına gittim ve daha derinliklerinde gezinmeye başladım.


Parkın Sumska Caddesi girişinde sanırım önemli kişilere ait el izlerinden oluşan bir sergi vardı.



Bu da yöresel bir müzik aletine ilişkin bir anıt olsa gerek.


Gelin ve damat görmesem olmazdı, her gittiğim yerde mutlaka olmalı!


Bu da ünlü bir ressamın tablosuna dahil olmanız için verilmiş bir imkan!


Böyle giderken tesadüfen Kharkov Dolphinarium’u buldum ve hemen içeri girerek gösteri takvimine baktım.

Kharkov Dolphinarium 

Kharkiv Dolphinarium yani kısa adıyla “Nemo”, Shevchenko Parkında bulunan sevimli yunusların eğlenceli gösterilerini izleyerek keyifli anlar yaşayabileceğiniz bir tema parkıdır. Ayrıca, burada dinamik hastalıklı çocukların canlandırılması ve rehabilitasyonu için etkili bir yöntem olan yunus terapisi de yapılmaktadır.


Gösteriler, memelilerin bakım ve eğitiminde önde gelen uzmanlar tarafından yapılmaktaymış. Su parkları Ukrayna genelinde oldukça yaygın olsa da Kharkiv’de bulunan bu Park 20 farklı Yunus'a ev sahipliği yaparak ülkenin en büyükleri arasına girmiş.
Pazartesi hariç haftanın her günü yerel saatle 12.00, 15.00 ve 18.00’de üç performansın sergilendiği tesise hafta sonu giderseniz, 21.00’de başlayan ve 80 dakika süren gece gösterisini izleme fırsatına sahip olabilirsiniz. Bilet ücreti hatırladığım kadarıyla yetişkinler için 450 Grivnaydı.


Buraya gittiğimde saat 12.10 civarıydı. Saati tutturamayınca önce bir sonraki seansa gelmeyi düşündüm ama sonra gitmekten tamamen vazgeçtim. Böyle bir yunus şovunu Bergen şehrinde zaten izlemiştim ve farklı bir şey olacağını sanmıyorum. Vaktimi ve paramı ziyan etmeye gerek yok diye düşündüm.

Bu arada yağmur yağmaya başladı ve ne yazık ki yanımda şemsiye de yoktu. Otobüs duraklarından birine sığınarak yağmurun dinmesini bekledim.

Yağmur diner dinmez hemen Anayasa Meydanına doğru yürüdüm. Önce Ave Plaza’nın içine girdim. Sonuçta burası bir AVM ve değişik bir şey beklememek gerekiyor. Sadece süslenmiş bir aynayı kullanarak kendi fotoğrafımı çekmiş oldum.


Sırada Tarih Müzesi bulunuyor. Vakit geçirmeden gidip hemen gezmek istedim.

Kharkiv Tarih Müzesi-Kharkiv Historical Museum of M.F. Sumtsov

Anayasa Meydanı’ndaki Kharkiv Tarih Müzesi, 1920 yılında kurulmuş. Kharkiv ve çevresinde gerçekleştirilen kazı çalışmaları sonucunda gün yüzüne çıkartılmış arkeolojik eserlerden oluşan koleksiyonu sayesinde tarihe meraklı bireyleri kendisine çeken müzede ilkel topluluk, feodalizm, kapitalizm, Sovyet dönemi isimleri verilmiş 4 bölüm bulunuyor.


Müzede, Bronz Çağı yerleşimlerinin kazılarından arkeolojik buluntulara, 11 ve 12. yüzyıla ait eski Rus dönemine ait Donets kalesinden kalıntılara, nümismatik ve etnografik koleksiyonlara, silah koleksiyonlarına, bayraklara olmak üzere 300.000'in üzerinde  sergi malzemesi bulunmaktadır.


Müze binasının yakınında iki tank bulunmaktadır. Mark V İngilizlerin, I. Dünya Savaşında kullandığı, T-34 ise Sovyetlerin II. Dünya Savaşında kullandığı tanklardır. Ayrıca yine Müze girişinde 4 havan topu sergileniyor.



2012 yılında Konstytutsii Meydanı'nın yeniden inşası sırasında ana binanın meydan cephesine bir cam galeri eklenmiştir. Universytets’ka Caddesi, 5 adresindeki Müze Pazartesi günleri hariç 09:30-17:00 arası ziyaret edilebilir.


Müzenin biletleri çok enteresan düzenlenmiş ve her katın bileti ayrı ayrı satılıyor. Bir de üstüne üstlük fotoğraf çekmek isterseniz onun için de ayrı bilet alıyorsunuz. Katların tamamı için bilet aldım ama fotoğraf çekmek için bilet almadım. Nasıl olsa kaçamak çekerim diye düşünmüştüm ama ne mümkün! Zaten boş olan müzede görevliler gezdiğim hemen her yerde beni takip ettiler. Sadece bir katta yerel halktan kalabalık bir genç grubu geldi ne olduysa bir tartışma yaşandı. O sırada ben de fırsattan istifade birkaç fotoğraf çekme fırsatı buldum.


Katları sırayla gezelim isterseniz.  Müzenin 1. katında Bölge arkeolojisine ilişkin buluntular, 9-18 yüzyıllar arasında Orta Çağ ve kazak dönemine ilişkin Harkiv bölgesindeki buluntular ile 1917 Devrimi'nde ve 1917-1940 savaşlar arası dönemde Harkiv bölgesine ilişkin eserler sergilenmektedir. Müzenin 2. katında 1914-1918 yıllarında I. Dünya Savaşı cephesindeki Kharkivliler ve 1939–1945 yıllarında ІІ. Dünya Savaşından geriye kalanlar sergilenmektedir.


Müzenin 3. katında 19. yüzyıl boyunca Kharkiv, Bölgenin etnik gelenekleri, 1943-1991 yıllarında Sovyet zamanındaki Harkiv ile Terörle Mücadele Operasyonu ve bu kapsamda Harkiv Bölgesi ile ilgili sergiler bulunmaktadır. Müzenin 4. katında Ukrayna tarihinde Kazak dönemine ilişkin sergiler vardır.

  
Artık gezmek istediğim yerleri tamamladığıma göre biraz avarelik yapabilirdim. Kharkiv merkezindeki şu binalarla da sizi tanıştırayım.





Böyle gezerken arada kalmış çok hoş bir kafe-restoran gördüm.


Biraz yorulmuş ve acıkmıştım. Okuduğum bir tavsiyeye göre Sumska Caddesinde Trattoria 104 isimli bir pizzacıya gittim ama oldukça fazla yürümek zorunda kaldım. Dışarıda oturmak istemedim çünkü bir priz bulup telefonumu şarj etmem gerekiyordu. Margarita pizza ve içecek siparişi verdim. Hamuru oldukça ince ve bizim pizzalara hiç benzemeyen pizzayı deyim yerindeyse sildim süpürdüm.


Hostele dönüp artık eşyalarımı alma vakti gelmişti. Odaya girdiğimde genç bir kız eşyalarını yerleştiriyordu. Sırt çantamı yüklenerek hemen çıkmak istedim ama kızla ayakta neredeyse 20 dakikaya yakın muhabbet ettik. Odessa’dan gelen bir üniversite öğrencisiydi ve hem Ukrayna hem de Türkiye ile ilgili konularda konuştuk. Daha bu yaşta birçok yeri gezmiş ne güzel! Odessa’ya mutlaka yaz aylarında gitmemi ve orada bir opera izlememi önerdi.Çıktığımda hava kararmıştı ve binaların bazıları çok güzel ışıklandırılmıştı.


Dönüş yolunu bildiğim için hemen Tren İstasyonuna ulaştım. Vakit geldiğinde peronda yerimi almıştım. Ancak elimdeki biletten yer numarası dışında hiçbir şey anlamadığımdan koşup bir vagonun önünde durdum. Benim hatam değil çünkü bilmediğim bir dil sonuçta, ama yaşlıca bir kondüktöre denk gelmiştim. Bilete bakıp tamam dedi ve kağıdı da elimden aldı. Gidip yerimi buldum ve yerleştim. Bir süre sonra genç bir delikanlı gelip oranın kendi yeri olduğunu söylemez mi! İnatla benim yerim diyorum ama genç de telefonundan bana anlamadığım biletini gösteriyor. Hemen eşyalarımla kondüktörün yanına gittim ve o bir tomar kağıdın arasından nasıl olduysa biletimi hemen buldum. Adam yakın gözlüklerini taktı ve bana 2 numaralı vagona gitmemi söyledi. Aşağı indim ve koşmaya başladım. Bir sonraki kondüktöre sordum o da ileri devam etmemi söyledi. Hareket saati gelmişti. Neyse ki akıl ettim de bir sonra ki kondüktöre trene binip içerden gideceğimi söyledim. Hareket eden bir trende gitmek kadar zor bir şey yok. Kendi vagonuma gidene kadar kan ter içinde kaldım. Bu da bana ders oldu ve bilette vagon numarası yazan yeri böylece öğrenmiş oldum.

Böylece bir maceranın daha sonuna gelmiş olduk. Her zaman olduğu gibi gidemediğim yerlerden de kısaca söz ederek bu yazıyı tamamlamak isterim. 

Aşk Anıtı (Lovebirds Monument): Bu tuhaf anıt 2002 yılında açılmış. Bir erkek ve bir kadının uçarak birbirine uzanan heykeli, sonsuzluğu ve sevginin güzelliğini sembolize etmeye yönelik heykellerdir. Anıtın altında öpüşürseniz, aşkınızın sonsuza dek süreceğini söylüyorlar."Beketov Architect" metro istasyonunda inip Pushkinska caddesinde Mimarlar Parkı'na doğru gittiğinizde bu anıtı görebilirsiniz.

Kozmos Müzesi-Yuri Gagarin Planetaryum: Ukrayna’da bu alandaki içeriğe sahip tek müze olan Yuri Gagarin Planetaryum, 1975’te kurulan, bir astronomi ve uzay merkezidir. Evren, Güneş sistemi, galaksiler, kuyruklu yıldızlar ve gezegenler hakkında bilgi ve üç boyutlu modeller içeren merkezde, Yıldız Salonu gibi özel bölümlerde hem kuzey ve hem de güney yarımkürenin görüntülerine tanıklık edebilirsiniz. Özel cihaz "Planetarium" yardımı ile Star Hall'ın kubbesine yansıtılan hem Kuzey hem de Güney Yarımküre'nin inanılmaz yıldızlı cennetini göreceksiniz. Ayrıca kutup ışığı, ay manzarası, yıldız duşu, Kharkiv panoraması ve diğer nefes kesici şeyleri de göreceksiniz. Planetaryum gözlemevinde ise Ay'ı, Güneş üzerindeki lekeleri, gezegenleri, kuyruklu yıldızları ve diğer kozmik nesneleri görebileceğiniz bir teleskop bulacaksınız. Kozmonotların görev sırasında kullandıkları araç-gereçlerin sergilendiği müzede Baikonur Uzay Üssü’nden getirilen parçalar da bulunuyor. 

Krasnokutsk Arboretumu: Krasnokutsk'in ana fikri peyzaj sanatının bir anıtı olarak tanınan eşsiz bir arboretum oluşturmaktır. 200 yıldan uzun bir süre önce kurulduğundan Ukrayna'daki en eski arboretumlardan biri olarak kabul edilir. Tanınmış biyolog Ivan Karasin bunu 19. yüzyılın başında babasından miras aldığı topraklarda yaratmış. Kharkiv Ulusal Üniversitesini kuran kardeşiyle birlikte Karasin dünyayı dolaşıp peyzaj sanatını inceleyerek egzotik bitkilerin tohumlarını ve fidelerini topladı. 

Krasnokutsk, 600’ün üzerinde nadir ağaç türü olmak üzere yüzlerce çeşit bitki barındırıyor. Arboretum içerisindeki gölette söğütlerle çevrili küçük bir ada bulunuyor. Aşk Adası adı verilen bu adada bulunan mutluluk ağacı olan ginkgo biloba’nın altında dilek tutarsanız gerçek olacağına inanılıyor.

Kharkiv Hayvanat Bahçesi: Kharkiv Hayvanat Bahçesi, Ukrayna'daki en eski ve SSCB'deki en eski üçüncü devlet parkıdır. 1896 yılında kurulan Kharkiv Hayvanat Bahçesi şehrin kalbinde, Shevchenko Parkının yanında yer almaktadır. Hayvanat Bahçesi, 385 farklı türden 6810 hayvanın bulunduğu 22 hektarlık bir alanı kaplar. Bunların arasında nadir ve nesli tükenme tehlikesi altında olan 103 hayvana da ev sahipliği yapıyor. Hayvanat Bahçesi, dünyadaki tüm kıtalardan gelen vahşi hayvanların temsilcilerini korur ve inceler. Ayrıca, hayvanat bahçesi bir kültürel ve eğitim kurumu olarak da hizmet vermektedir. Burada, çevrenin korunması hakkında fikir sahibi olmak için çocuklar ve yetişkinler için dersler verilmektedir. Hayvanat Bahçesi gittiğim dönemde restorasyon geçirdiğinden kapalıydı.

Metallist Stadyumu-Stadyum Metallist: 1925 yılında yapımına başlanan stadyum 1926 yılında tamamlanmış. Çok amaçlı bir stadyumdur ama başta futbol maçları için kullanılır. FC Metalist 1925 takımının uzun yıllar kendi stadyumu olarak kullanılmış. FC Metalist Kharkiv'in Mayıs 2016'da mali olarak çöküşünden sonra, takım profesyonel futbol liginden çekilmiş. Shakhtar Donetsk bu stadyumu Şubat 2017'de kendi stadyumu haline getirmiş. Euro 2012'ye ev sahipliği yapan stadyum 40,000 seyirciyi ağırlamaktadır.Stadyum Metallist, Avrupa’nın en iyi stadyumlarından birisi olarak kabul ediliyor. Müzesini de gezebileceğiniz Metallist Stadyumu’na gitmek için Sportyvna Metro İstasyonunda inilmelidir.

Cinsel Kültürler Müzesi: Ukrayna'da türünün tek örneği olan Dünya Cinsel Kültürleri Araştırma ve Eğitim Müzesi, Yunanistan, Roma, Japonya, Hindistan, Çin, Amerika, Avrupa, Afrika ve çeşitli coğrafi bölgelerin cinsel kültürlerine adanmış odalara sahiptir. Müze, evli çiftler veya evlenmek isteyenler için eğitim görüşmeleri yapıyor. Ayrıca, özellikle insan anatomisi ve cinsel davranış hakkında bilgi sahibi olmak isteyen gençler için bir oda bulunmaktadır. Bunların yanısıra cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve doğum kontrolü hakkında gerçekleri içeren cinsel eğitim dersleri vermektedir.

Müze, 1999 yılında Kharkiv Tıp Akademisi Seksoloji Bölümü çalışanları tarafından açılmıştır. Üniversitenin profesörlerinden birinin özel koleksiyonu esastır. Ziyaretçilerin girebilmek için en az 18 yaşında olması gerekir. Bununla birlikte, 15 yaşından büyükler ve gençler için belirli alanlara girme izni verilmektedir.

Canavarlı Ev (House with Chimeras): Popüler Art-Nouveau tarzında yapılan ilginç bir yapı. 1912-1914 yılları arasında inşa edilen sıradışı binanın cephesinde şövalyeler, hayvan figürleri, fantastik yaratıklar, semenderler, aslanlar, kurtlar, canavarlar falan bulunuyor. Bu farklı yapıyı Chernyshevskaya Caddesi 79 numarada ziyaret edebilirsiniz. 

Strilka Meydanı: Strilka Meydanı, Kharkiv ve Lopan nehirlerinin birleştiği yerde bulunmakta olup efsaneye göre, burası Kharkiv şehrinin kurulmaya başladığı alandır. Strilka Meydanı, Kharkiv vatandaşları arasında rekreasyon için en popüler yerlerden birisidir. Çok sayıda ağaç, büyük şehrin gürültüsünden uzak hoş bir gölge ve kalkan oluşturur. Burada nehir boyu yürüyebilir, yemyeşil parkta oturabilir, Kharkiv Nehri üzerindeki köprüyü seyredebilir ya da üzerinden geçebilirsiniz. Strilka Meydanında nehirde gezinti için tekneler de vardır. Meydanın ilgi çekici yerleri arasında, havari Andrii Pervozvannyi'nin anıtıyla özellikle aşıklar ve yeni evliler arasında popüler olan asma kilitli yaya köprüsü var. Yaz aylarında kent pikniği, yoga dersleri, dans ve diğer etkinlikler bu meydanda gerçekleşir.

Kharkiv Sirki (Kharkiv Circus): Iriny Bugrimovoy Meydanı’nda yer alan Kharkiv Sirki hala sevilen bir yer çünkü burada iyimserlik, komik şakalar, baş döndürücü akrobatik hareketler ve tabi ki sevimli hayvanlar bulunuyor. Bu sirk Ukrayna'daki en eski sirklerden biri ve SSCB'nin en ünlü sirk aktörlerinin hemen hepsi harika performanslarıyla bu Sirki ziyaret etmiş. Performanstan önce ve sonra bazı hayvanlarla, palyaçolarla fotoğraf çektirebilir, hediyelik eşya satın alabilir ve bir şeyler yiyebilirsiniz.

Denizcilik Müzesi-Maritime Museum: Müze, modellerle denizcilik tarihine adanmıştır. Sergi, ahşap gemilerin nasıl inşa edildiğini, 17. yüzyıl savaş gemilerinin nasıl organize edildiğini, batık kalyonlardan nasıl altın çıkarıldığını falan gösteriyor. Düzinelerce yıl boyunca oluşturulan gemilerin güzel modellerinin yanı sıra navigasyon cihazları, haritalar, gravürler ve belgeler görebilirsiniz. Zhon Myronosyts Caddesi, 13 (ikinci kat) adresindeki Müze 10:00-19:00 arasında açıktır.

Kharkiv Koro Sinagogu- Kharkiv Choral Synagogue: Sinagog binası, 1913'te Mağribi tarzı unsurlarla Neo-Gotik tarzda inşa edilmiştir. Ukrayna'da 1.000 kişilik kapasitesiyle en büyük sinagogdur. Pushkins’ka Caddesi, 12 adresinde bulunmaktadır.

Metro İstasyonları: Şehir içerisinde geniş bir metro ağı bulunmaktadır. Şehirde yapılacaklar listenizde mutlaka metro merkezli bir ziyaret bulunmalıdır. Kharkiv metrosu 1975'te açıldı. Moskova, St. Petersburg, Kiev, Tiflis ve Bakü'den sonra Ukrayna'da ikinci, SSCB'de 6. Metro oldu. Bugün 3 hat olarak çalışan Metro İstasyonlarının çoğu gerçekten ilginç, güzel ve göze çarpan çok fazla ayrıntı var. Hatta bazıları fütüristik bir görünüme sahip. Her istasyon farklı ve durmaya değer gözüküyor. Ancak en güzel olanları Akademika Pavlova, Kyivska ve Pushkinska duraklarıdır.

Son Söz

Çok fazla sayıda gezilecek yer olmamasına karşın Ukrayna’da Kharkiv’e gitmemek büyük eksiklik olur diye düşünüyorum. Kharkiv, eğlence mekanları bir yana bırakıldığında özellikle tarihi ve turistik anlamda büyük değer taşıyan yapılara ev sahipliği yapmaktadır. Şehir 4 imparatorluğa ev sahipliği yapmış olağanüstü bir mimari mirasa sahiptir. Oldukça teknolojik bir planlamayla yapılmış bir kent görünümüne sahiptir. Sovyet yıllarında sanayinin beşiği olması nedeniyle Kharkiv'in sıradan ve sıkıcı bir Sovyet şehri olmasını bekleyebilirsiniz. Ancak Kharkiv, Sovyetlerin devasa, ürkütücü ve gri binaları yerine art nouveau, yenilikçi ve klasizm gibi tarzların son derece başarılı bir şekilde kullanıldığı sayısız binalarıyla gerçekten çok güzel ve şaşırtıcı bir şehirdir. Mimarisi yanında kültür, sanat ve eğitimin de son derece önemli olduğu bu şehirde bir de üstüne parklarını ve eğlencesini eklersek gezmeye doyamayız! Kim bilir gezemediğim bunca yer olduğuna göre belki bir daha Kharkiv'e gidebilirim!

Tarihi

Orta Çağ'ın başlarında, Kharkiv bölgesinin toprakları Gotikler, Alanlar, Hazarlar, Peçenekler, Polovtsyalılar gibi göçebe kabilelerin yaşadığı yerlerdi. 8. yüzyılda Slavlar, yerleşimlerini, 10. yüzyılda Donets kenti olarak bilinen ve daha sonra Harkov olacak alana kurdular. Burası sadece bir kale değil, aynı zamanda el sanatları ve transit ticaret merkeziydi.

Donetslilerden ilk olarak 1185 yılındaki kaynaklarda bahsedilmiştir. Ayrıca, Kiev Rus döneminin epik bir şiiri olan "Igor’un Kampanya Masalı"nda da bahsedilmiştir. Buna göre, Kharkiv'in resmi yaşı, arkeolojik buluntu ve iskeletlerden belirlenmemiş, yalnızca yazılı Rus resmi kaynaklarına dayanmaktadır.

Kasaba ya 11-12. yüzyıllarda Polovtsi, ya da 13. yüzyılda Moğollar tarafından tahrip edildi. 17. yüzyılın ortalarında, şehir eski yıkık surların bulunduğu alanda Kharkiv ve Lopan Nehirlerinin havzasında yüksek platolarda yeniden kurulmaya başladı. Başlangıçta Moskova Devleti'nin sınırlarını göçebe baskınlarından koruyan ve çoğunlukla Kazaklar'ın yaşadığı küçük bir kale vardı. Kharkiv Tarih Müzesi'nde ilk ahşap kalenin bir modeli vardır.

Kasaba ilk başlarda askeri savunma, el sanatları ve tarım merkeziydi. Ukraynalılar tarafından yeniden yerleşilen bu bölge Sloboda Ukraine olarak biliniyordu. 17. yüzyılın sonlarında pek çok fuar burada yapıldı ve yavaş yavaş bir ticaret merkezi, ardından bir sanayi merkezine dönüştü.

1837'ye kadar Kharkiv'de fabrikalar, damıtma tesisleri ve tabakhanelerden oluşan 70'den fazla sanayi işletmesi vardı. 19. yüzyılın ortalarında, nüfus yaklaşık 30.000 kişiydi. Ekonomik gelişme için en önemli olay başta Kursk-Kharkiv-Azov (1869) ve Balta (Odessa) – Kremenchuk -Kharkiv (1871) olmak üzere şehirdeki demiryollarının inşasıydı.

Kharkiv büyük bir sanayi merkezi ve onunla birlikte Ukrayna kültürünün merkezi oldu. 1789'da, Kharkov'da bir tiyatro, 1805'te bu bölgede ikinci üniversite, 1885'te bir teknoloji enstitüsü, 1912'de Kharkov Ticaret Enstitüsü açıldı. 1812'de ilk Ukrayna gazetesi orada yayınlandı. Kasabadaki halk sağlığı sürekli olarak gelişiyordu. Eteklerindeki Saburova kır evi, Rus İmparatorluğu'nun en büyük psikiyatri hastanesiydi. 1869'da, ilk devlet hastanesi olan Alexandrovskaya Hastanesi açıldı. 1897'de şehirde yaklaşık 174.000 insan vardı.

Rusya İç Savaşı sırasında şehirdeki güç birkaç kez el değiştirdi. Kharkov, Sovyet Ukrayna'nın başkenti oldu. Ülkenin başkenti olarak, yeni kurulan Ukrayna Sovyet hükümetini ve idaresini barındıracak bina inşaatları ile yoğun bir şekilde genişledi. Derzhprom, 63 metre yükseklikle o zaman Avrupa’nın en yüksek ikinci ve Sovyetler Birliği’ndeki en yüksek bina idi. 1920'lerde, binanın üzerine 150 metre yüksekliğinde ahşap bir radyo kulesi inşa edildi. Röntgen Enstitüsü 1931'de kuruldu. Savaşlar arası dönemde kent, mimari olarak yeniden yapılandı. 

1928'de SVU (Ukraynanın Özgürlüğü Birliği) süreci başlatıldı ve Kharkiv Opera (şimdi Philharmonia) binasında mahkeme oturumları düzenlendi. Yüzlerce Ukraynalı aydın tutuklandı ve sınır dışı edildi. 1930'ların başlarında, Holodomor açlığı birçok insanı yiyecek bulmak için taşradan şehirlere ve özellikle Kharkov'a getirdi. Birçok insan öldü ve şehri çevreleyen mezarlıklarda gizlice toplu mezarlara gömüldü.

1934 yılında, yüzlerce Ukraynalı yazar, entelektüel ve kültürel çalışan, sanatta Ukraynalı milliyetçiliğin tüm izlerini ortadan kaldırmak amacıyla tutuklandı ve idam edildi. Tasfiyeler 1938'e kadar sürdü. Kör Ukraynalı sokak müzisyenleri Kharkiv'de toplandı ve NKVD tarafından öldürüldü. Ocak 1934'te Ukrayna SSR'nin başkenti Kharkov'dan Kiev'e taşındı. 1939'da nüfus 833.000 kişiye ulaştı. Ekonomik gelişim açısından, şehir Moskova ve Leningrad'dan sonra SSCB'nin üçüncü sanayi merkezi oldu. İkinci Dünya Savaşı'ndan önce Kharkiv makine yapımı konusunda, Ukrayna'nın bütün makine imalat endüstrisinin yaklaşık % 40'ını ve SSCB'nin de% 5'ini üretmekteydi.

Nisan ve Mayıs 1940'da Kharkiv NKVD binasında yaklaşık 3.900 Polonyalı Starobelsk kampı mahkumu öldürüldü. Daha sonra bunlar gizlice Kharkiv eteklerinde Pyatykhatky ormanında (Katyn katliamının bir parçası) bulunan NKVD arazisine gömüldü. Bu bölgede ayrıca 1937–1938 Stalinist tasfiyelerinde tutuklanan ve vurulan çok sayıda Ukraynalı kültür işçisinin cesetleri vardır.

II. Dünya Savaşı sırasında, Kharkiv birçok askeri çatışmanın merkezi oldu ve kentin kontrolü için dört savaş yapıldı. Şehrin yüzde yetmişi tahrip edildi ve on binlerce insan öldürüldü. Kharkiv, Almanlar tarafından ele geçirilen Sovyetler Birliği'ndeki en büyük üçüncü şehir ve Sovyetler Birliği'ndeki en kalabalık şehirdi. 1 Mayıs 1941’de, şehrin nüfusu 901.000 kişiydi ve Eylül 1941’de, sığınmacılarla birlikte nüfus 1 milyon 500 bin oldu. Ağustos 1943'te, kurtuluştan sonra Kharkiv'in nüfusu sadece 180-190 bin kişi idi. Kharkiv'in kurtuluş günü olan 23 Ağustos, şehir günü oldu ve o gün her yıl Kharkiv Kent Günü olarak kutlanmaktadır. Kharkiv'in önemli Yahudi nüfusu (Kharkiv'in Yahudi topluluğu, Avrupa'daki en büyük ikinci sinagoglarıyla gurur duyuyordu) savaş sırasında büyük acı çekti. Aralık 1941 ve Ocak 1942 arasında, yaklaşık 30.000 kişi (yarısından biraz fazlası Yahudiler) öldürüldü ve Drobytsky Yar adlı kasabanın dışındaki bir vadide, Almanlar tarafından kitlesel bir mezara gömüldü.

Savaşın sonucunda, Kharkiv, Avrupa'nın en fazla tahrip edilen şehirlerinden biri oldu. Düzinelerce mimari anıt yıkıldı. 1946'da kentin yeni bir genel planı kabul edildi ve kentin Stalinist Klasisizm tarzında yeniden inşa edilmesi kararlaştırıldı. Kharkov, geniş caddeleri, büyük apartman blokları, heybetli idari ve ofis binaları ve büyük sanayi tesisleri olan bir kent olarak yeniden inşa edildi. 20. yüzyılın ikinci yarısında, Güneydoğu Avrupa'nın ana ulaşım merkezi haline geldi. 1954 yılında bir havaalanı inşa edildi. Savaştan sonra Kharkiv, Moskova ve Leningrad'dan sonra eski SSCB'deki üçüncü büyük bilimsel ve endüstriyel merkezdi. 1962'de Kharkov'un nüfusu 1 milyon kişiye ulaştı. 1975 yılında ilk metro hattı açıldı. Bugün burada üç hat bulunmaktadır.

Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra, çok sayıda sanayi kuruluşu ve üniversitesi yok oldu. Yaklaşık yirmi yıl içinde kentte nüfus azalması gözlendi. Durum 2010’ların başında stabil hale geldi. Kharkov'da 1990'larda ve 2000'lerde çok sayıda Ortodoks katedrali inşa edildi. 2007'de Kharkiv'deki Vietnamlı azınlık, Avrupa'daki en büyük Budist tapınağını Ho Chi Minh'e ait bir anıtla birlikte 1 hektarlık bir arsa üzerine kurdu. 

2012 yılında Kharkiv, 2012 Avrupa Futbol Şampiyonasına ev sahipliği yapan Ukrayna'nın dört şehrinden biriydi ve yeniden inşa edilen Metalist Stadyumu'nda üç grup futbol maçı düzenlendi.

Bölgenin genel yapısı Rus yanlısı ayrılıkçı eğilimde olması şehir ve ülke için sıkıntılı dönemler oluşmasına sebep olmuştur. Euromaidan olayları sırasında Rus yanlısı aktivistler, Rus bayrağını bölgesel yönetim binasına çekmiş ve Kharkov Halk Cumhuriyeti'ni ilan etmişler. Ukrayna İçişleri Bakanlığının ve Ukrayna güvenlik güçlerinin hızlı tepki vermesi ile iki günden daha kısa bir sürede bu kalkışma önlenmiş. Ayrıca, Vinnytsia'dan özel kuvvetler birimi ayrılıkçıları ezmek için şehre gönderilmiş. 2014 - 2016 yılları arasında şehirde bir dizi terör saldırısı görülmüş. Bugün şehir tüm bu çalkantılı günleri geride bırakmış görünüyor. Ancak gelecekte ne olacağını kim bilebilir ki!

0 yorum:

Yorum Gönder